گروه بین‌الملل: در روز هفتم تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، رسانه‌ها از فرود چتربازان روس در خارکف اوکراین و وقوع درگیری بین نیروهای روس و اوکراینی در این شهر شمالی اوکراین خبر دادند. به گزارش ان‌دی‌تی‌وی، ارتش اوکراین گفت به محض فرود نیروهای هوابرد روسیه درگیری رخ داده است. خارکف، شهری عمدتا روس‌زبان در نزدیکی مرز روسیه، حدود 1.4 میلیون نفر جمعیت دارد و دومین شهر بزرگ اوکراین است. نظامیان روسیه در حالی حمله به دومین شهر بزرگ اوکراین را تشدید کرده‌اند که روز گذشته هم شاهد کشته شدن ده‌ها غیرنظامی در بمباران‌ها بود. از سویی خبرگزاری سی‌ان‌ان و مقامات محلی از ورود ارتش روسیه به مرکز شهر خرسون در اوکراین خبر دادند. سخنگوی وزارت دفاع روسیه اعلام کرد: نیروهای مسلح روسیه کنترل کامل شهر خرسون اوکراین را به دست گرفته‌اند. به گزارش اسپوتنیک، ژنرال «ایگور کوناشنکوف» به خبرنگاران گفت: یگان‌های نیروهای مسلح روسیه کنترل کامل مرکز منطقه‌ای خرسون را به دست گرفته‌اند. کوناشنکوف در ادامه تصریح کرد: زیرساخت‌های عمرانی، تسهیلات پشتیبانی زندگی و حمل‌و‌نقل شهری به صورت روزانه فعالیت می‌کنند. شهر کمبود مواد غذایی و کالاهای ضروری را تجربه نمی‌کند. وی تاکید کرد: مذاکرات بین فرماندهی روسیه، اداره شهر و منطقه برای رسیدگی به مسائل مربوط به حفظ عملکرد زیرساخت‌های اجتماعی، تضمین نظم و قانون و امنیت مردم ادامه دارد. همچنین نیروهای هوانوردی عملیاتی - تاکتیکی و نیروهای هوافضای روسیه حمله هوایی گسترده‌ای را به زیرساخت‌های نظامی اوکراین انجام دادند و ۶۷ تاسیسات را مورد اصابت قرار دادند. سازمان ملل می‌گوید تاکنون بیش از ۶۰۰ هزار نفر از اوکراین فرار کرده‌اند. در همین حال کشور بلاروس، متحد روسیه، نیروهای خود را در مرز شمالی اوکراین ۲ برابر کرده است. نیروهای روس در شمال به عملیات در کی‌یف اختصاص داده شده‌اند.

 

* مسکو: خطر درگیری مستقیم روسیه و ناتو وجود دارد

همزمان با افزایش تنش‌ها بین روسیه و ناتو و صدور فرمان آمادگی هسته‌ای روسیه، خبرگزاری الجزیره به نقل از معاون وزارت خارجه روسیه بعد از ظهر چهارشنبه (به وقت تهران) نوشت خطر درگیری مستقیم بین روسیه و ناتو وجود دارد اما مسکو در پی حل مشکلات از شیوه‌های دیپلماتیک است. از سوی دیگر ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفت: گفته‌های مقامات ناتو مبنی بر اینکه این ائتلاف به طور نظامی در اوضاع اوکراین مداخله نخواهد کرد، نشان می‌دهد آنها هنوز عقل سلیم دارند. 

 

* آخرین خبرها از مذاکرات اوکراین- روسیه

«دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست‌جمهوری روسیه دیروز اعلام کرد مسکو آماده انجام دور جدید مذاکره با کی‌یف است. پسکوف در جمع خبرنگاران گفت: «نمی‌توانیم این را پیش‌بینی کنیم که آیا مذاکره‌کننده‌های اوکراینی حضور پیدا می‌کنند یا نه اما بگذارید امیدوار باشیم که این اتفاق رخ می‌دهد. مذاکره‌کنندگان ما در آنجا آماده خواهند بود». سخنگوی کاخ کرملین افزود مسکو باید پاسخی سخت، فکرشده و روشن به تحریم‌های غربی‌ها علیه اقتصاد روسیه تدارک ببیند. دور اول گفت‌وگوهای مسکو و کی‌یف دوشنبه در بلاروس انجام شد اما دستاوردی در پی نداشت. او درباره متوقف شدن پروژه مشترک گازی با اروپا موسوم به «نورد استریم 2» از سوی آلمان‌ها در واکنش به تحولات اوکراین گفت زیرساخت‌های این پروژه همچنان فراهم است و عقل سلیم حکم می‌کند اجرایی شود. 

وزیر خارجه روسیه نیز تاکید کرد: ما آماده برگزاری دور دوم مذاکرات هستیم اما طرف اوکراینی به دستور آمریکا تعلل می‌کند. 

 

* وزیر خارجه روسیه: نمی‌توانید ما را منزوی کنید

«سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در مصاحبه با شبکه الجزیره گفت هدف عملیات نظامی روسیه در اوکراین خلع سلاح این کشور است. لاوروف درباره دولت کی‌یف گفت: این مردم اوکراین هستند که باید حاکمیت خود را تعیین کنند اما نمایندگان تمام قومیت‌های اوکراین باید در این کشور حضور داشته باشند. وی با اشاره به اینکه مسکو به کی‌یف اجازه دستیابی به سلاح هسته‌ای را نخواهد داد، گفت: ما نمی‌توانیم تحمل کنیم سلاح‌های تهاجمی‌ای در اوکراین وجود داشته باشد که امنیت روسیه را تهدید کند. وزیر خارجه روسیه روز سه‌شنبه گفته بود اوکراین توان ساخت سلاح‌های هسته‌ای را دارد و فناوری دوره شوروی به این کشور در ساخت سلاح  اتمی کمک می‌کند. وی همچنین گفته بود روسیه از آمریکا و متحدانش می‌خواهد به توقف استقرار موشک‌های میان‌برد و کوتاه‌‌برد در اروپا بپیوندند. لاوروف درباره تحریم‌های کشورهای غربی علیه روسیه نیز گفت: ما آمادگی این تحریم‌ها را داشتیم اما انتظار نداشتیم ورزشکاران، هنرمندان، کارشناسان رسانه و روشنفکران روس را نیز هدف قرار دهند. وزیر خارجه روسیه در ادامه مصاحبه با الجزیره گفت: روسیه ‌دوستان زیادی دارد و نمی‌توان آن را منزوی کرد. لاوروف همچنین درباره مذاکرات امنیتی میان روسیه با کشورهای غربی گفت: غرب از رسیدگی به خواسته‌ها و مطالبات ما برای تدوین معماری جدید امنیت اروپا خودداری کرد. لاوروف درباره جنگ سوم جهانی تاکید کرد: جنگ سوم جهانی یک جنگ هسته‌ای ویرانگر خواهد بود و جو بایدن باتجربه است و می‌داند که هیچ جایگزینی برای تحریم‌ها جز یک جنگ جهانی وجود نخواهد داشت.

 

* چین و ترکیه  به تحریم‌ها علیه روسیه نمی‌پیوندند

هم‌راستا با سخنان وزیر خارجه روسیه مبنی بر ناتوانی غرب در منزوی کردن روسیه «گو شاک‌چی‌مگ» رئیس کمیته نظارت بر بانکداری و بیمه چین گفت: ما به تحریم‌های یک‌جانبه علیه روسیه نخواهیم پیوست و به همکاری مالی عادی با تمام طرف‌ها ادامه خواهیم داد. به گزارش اسپوتنیک، به گفته وی، تاثیر تحریم‌‌های ضد روسیه بر اقتصاد چین در حال حاضر چندان مشهود نیست ولی در آینده قابل توجه خواهد بود.

همچنین وزیر خارجه ترکیه تاکید کرد کشورش تمایلی ندارد در تحریم‌هایی که علیه روسیه به دلیل حمله به اوکراین اعمال شده، مشارکت کند. سخنگوی دفتر ریاست جمهوری ترکیه نیز تاکید کرد این کشور در راستای حفظ روابط تجاری مستحکم خود با روسیه قصد ندارد به تحریم‌ها بپیوندد. «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه اظهار کرد: به طور کلی در چنین تحریم‌هایی شرکت نمی‌کنیم و تمایلی به شرکت در تحریم‌های فعلی نیز نداریم. وزیر خارجه ترکیه تاکید کرد: تحریم‌های اعمال شده علیه مسکو ممکن است در کنار اقتصاد روسیه، بر اعضای اتحادیه اروپایی و دیگر کشورها نیز تاثیر منفی بگذارد. او افزود: ترکیه در حال بررسی دقیق تمام تصمیمات مربوط به تحریم‌ها بویژه تاثیر آنها بر اقتصاد و امنیت منابع انرژی خود است.

 

* زلنسکی به دنبال منطقه پرواز ممنوع

با وجود مخالفت کشورهای اروپایی و آمریکا با درخواست «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین برای اعمال منطقه پرواز ممنوع در این کشور اما او بار دیگر این درخواست خود را تکرار کرد. زلنسکی بامداد چهارشنبه گفت: «اوکراین برای آزادی و دموکراسی می‌جنگد و کشورهای جهان متمدن باید از کشور ما در این مبارزه حمایت کنند. همه می‌دانند ما از چه چیزی دفاع می‌کنیم و مطمئن هستیم حمایت متحدان ادامه خواهد داشت و نتیجه مطلوب حاصل خواهد شد». به نوشته خبرگزاری «رویترز»، وی اظهار داشت: «ما همچنان امیدواریم کشورهای اروپایی دوست به درخواست ما برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز حریم هوایی اوکراین پاسخ دهند». رئیس‌جمهور اوکراین با تکرار ادعاهای خود علیه روسیه، گفت: «سقوط اوکراین به دست مسکو مقدمه‌ای برای حملات بیشتر روسیه به کشورهای اروپایی خواهد بود. بمباران خارکف توسط روسیه یک جنایت جنگی است که باید مورد بررسی قرار گیرد، زیرا اهداف غیرنظامی را بمباران کرد». بر اساس این گزارش، زلنسکی درباره مذاکرات با روسیه نیز مدعی شد: «احتمال برگزاری دور دوم مذاکرات بسیار اندک است. کی‌یف زیر بمباران روسیه با موشک‌های کروز است و ما خواستار آتش‌بس فوری و گفت‌وگو پس از آن هستیم». وی همچنین افزود: «اگر پیوستن ما به ناتو مورد بحث است، در این صورت دریافت تضمین‌های امنیتی پس از حمله روسیه نیز ضروری است».

 

***

در حالی که رئیس‌جمهور سالخورده و دچار فراموشی آمریکا، در جدیدترین گاف خود، اوکراین را با ایران اشتباه گرفته است، یکی از بانفوذترین سناتورهای مخالف جو بایدن، وضعیت امروز اوکراین را ناشی از بی‌مسؤولیتی دولت فعلی واشنگتن دانست. بایدن 79 ساله که در مدت زمان کمی بیشتر از یک سال که به کاخ سفید راه یافته، شمار گاف‌ها و اشتباهاتش از حساب خارج شده و به سوژه رسانه‌ها تبدیل شده، در نخستین نطق سالانه‌اش به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده در کنگره موسوم به سخنرانی «وضعیت کشور»، باز هم گاف داد و «مردم اوکراین» را به اشتباه «مردم ایران» خطاب کرد. او سه‌شنبه گفت: «پوتین شاید با تانک‌ها، کی‌یف را محاصره کند اما هرگز نمی‌تواند قلب و روح مردم ایران را تسخیر کند»(!) 

او همچنین با لحنی تند مدعی شد رئیس‌جمهور روسیه «بشدت اشتباه محاسباتی کرده و تلاش دارد پایه‌های جهان آزاد را متزلزل کند. جنگ پوتین با قصد قبلی و بی‌دلیل بوده است، زیرا رئیس‌جمهور روسیه تلاش‌های دیپلماتیک را رد کرد و فکر کرد غرب و ناتو پاسخ نمی‌دهند». او همچنین مدعی شد پوتین منزوی شده است. با این حال توصیفش از وضعیت پیشروی روسیه در اوکراین به یک گاف دیگر شباهت داشت. بایدن گفت: «او فکر می‌کرد می‌تواند وارد اوکراین شود و جهان نیز خود را از این موضوع کنار بکشد اما در عوض با دیواری از قدرتی که تصورش را نمی‌کرد، روبه‌رو شد». بایدن بدون اشاره به بی‌عملی آمریکا و ناتو در مقابل اشغال اوکراین توسط روسیه، مدعی بسیج و مشارکت کشورهای عضو ناتو شد. او سپس از تصمیم برای بستن حریم هوایی آمریکا روی پروازهای روسیه خبر داد با این حال تاکید کرد آمریکا در جنگ با روسیه مشارکت نمی‌کند و ادامه داد: «نیروهای ما در هیچ جنگی با روس‌ها شرکت نخواهند کرد اما نیروهای ما مانع پیشروی روس‌ها به سمت غرب به سوی دیگر کشورهای اروپایی می‌شوند». 

 

* کروز: بایدن مسبب وضعیت اوکراین است

اظهارات بایدن در کنگره، واکنش تند جمهوری‌خواهان را در پی داشت. «تد کروز» از رهبران جمهوری‌خواه سنا که تصاویرش در حال چرت زدن هنگام سخنرانی بایدن در کنگره منتشر شده، در این رابطه به شبکه فاکس‌نیوز گفت: «بایدن از هر گونه پذیرش مسؤولیت در قبال بحران‌های اخیر خودداری کرد. او به افزایش نجومی بهای سوخت اذعان کرد ولی یک کلمه درباره جنگ بر سر تولید داخلی انرژی که دولت او به راه انداخته حرف نزد. درباره اوکراین، او به حمله روسیه اشاره کرد ولی یک کلمه درباره ضعف فاجعه‌بار دولت خودش، خروج مفتضحانه از افعانستان یا تصمیم به اعمال معافیت تحریمی برای پروژه «نورد استریم ۲» پوتین که مستقیما به این جنگ منجر شد، حرفی نزد». سناتور ایالت تگزاس این دو پیش‌زمینه را عامل حمله روسیه به اوکراین خواند و با اشاره به خروج فاجعه‌بار نیروهای پنتاگون از افغانستان، تسلیم واشنگتن در برابر طالبان و جا گذاشتن آمریکایی‌ها و رها کردن پایگاه هوایی بگرام و آزاد کردن تروریست‌ها را که به کشته شدن 13 نظامی آمریکایی منجر شد تقصیر دولت بایدن دانست. کروز گفت: «آنچه اتفاق افتاده این است که دشمنان آمریکا در سراسر جهان، دشمنانی مانند روسیه، چین، کره‌شمالی و ایران، همه آنها به واشنگتن نگاه می‌کنند و حد و اندازه مرد ساکن کاخ سفید را محک می‌زنند». متحد پیشین ترامپ افزود: «متأسفانه جمع‌بندی آنها این بوده که او (بایدن) ضعیف و سست و بی‌تأثیر است و قبلا هم گفته بودم احتمال حمله روسیه به اوکراین 10 برابر شده است. همین‌طور احتمال حمله چین به تایوان 10 برابر شده است. اینها زمانی رخ می‌دهد که رئیس‌جمهور آمریکا ضعیف باشد و دشمنان ما او را ضعیف ببینند، [پس] در جهانی خطرناک‌تر، جسارت پیدا می‌کنند». 

 

* هیلاری کلینتون اوکراین را افغانستان اروپا دانست

وزیر پیشین خارجه آمریکا در یک برنامه تلویزیونی درباره جنگ اوکراین، این کشور را با افغانستان مقایسه کرد. هیلاری کلینتون در یک برنامه در شبکه تلویزیونی ام‌اس‌ان‌بی‌سی اعتراف کرد چندین کشور با ارسال اسلحه و مشاور، از کسانی که علیه اتحاد جماهیر شوری سابق در افغانستان می‌جنگیدند، حمایت کردند. نامزد پیشین ریاست‌جمهوری آمریکا گفت: «روس‌ها در سال ۱۹۸۰ میلادی به افغانستان تجاوز کردند و به یاد داشته باشیم که پایان خوبی برای آنها نداشت. واقعیت این است که روس‌ها را یک شورش مسلحانه باانگیزه و دارای بودجه از افغانستان بیرون راند». اشاره کلینتون به جنگ داخلی افغانستان به رهبری گروه‌های مجاهدین تحت حمایت غرب بود. او در حالی خروج روسیه از افغانستان را یادآوری می‌کند که بر اساس گزارش نیویورک‌‌تایمز، دولت بایدن به روسیه هشدار داده بود در صورت حمله به اوکراین با شورش خونینی روبه‌رو خواهد شد. به عبارت دیگر این اظهارات کلینتون در حقیقت قیاسی است میان افغانستان تحت اشغال شوروی و اوکراین که حالا در صورت اشغال توسط روسیه و استقرار حکومت طرفدار کرملین، ممکن است به افغانستان اروپا تبدیل شود.

حضرت آیت‌الله‌ العظمی خامنه‌ای به مناسبت عید مبعث با پیشنهاد عفو یا تخفیف و تبدیل مجازات 741 نفر از محکومان محاکم عمومی و انقلاب، سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان قضایی نیروهای مسلح موافقت کردند. به مناسبت مبعث حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌وآله، رهبر حکیم انقلاب اسلامی با پیشنهاد عفو یا تخفیف و تبدیل مجازات ۷۴۱ نفر از محکومان محاکم عمومی و انقلاب، سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان قضایی نیروهای مسلح موافقت کردند. حجت‌الاسلام والمسلمین اژه‌ای رئیس قوه‌ قضائیه در نامه‌ای به رهبر انقلاب اسلامی، پیشنهاد عفو یا تخفیف و تبدیل مجازات این محکومان را که در اداره کل عفو و بخشودگی قوه‌ قضائیه واجد شرایط لازم تشخیص داده شده‌اند، ارائه کرد که این پیشنهاد در اجرای بند ۱۱ اصل ۱۱۰ قانون اساسی مورد موافقت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفت. 

 

گروه اقتصادی: با گذشت 8 روز از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، قیمت نفت برای نخستین ‌بار از سال 2014 به 112 دلار در هر بشکه و قیمت گاز برای نخستین ‌بار در تاریخ به 2200 دلار در هر هزار مترمکعب رسید. اگرچه دولت‌های غربی صادرات انرژی روسیه را مستقیما هدف تحریم قرار نداده‌اند اما معامله‌گران از خرید نفت روسیه اجتناب می‌کنند. روز سه‌شنبه ایالات متحده و سایر کشورهای بزرگ مصرف‌کننده انرژی توافق کردند 60 میلیون بشکه نفت از ذخایر اضطراری خود آزاد کنند تا نگرانی‌های ناشی از اختلال در عرضه به واسطه درگیری میان روسیه و اوکراین را برطرف کنند. با این حال، معامله‌گران و تحلیلگران گفتند این حرکت بسیار پایین‌تر از حدی است که برای آرام کردن بازار نیاز است. همچنین روز گذشته اوپک‌پلاس طبق پیش‌بینی‌‌ها با افزایش تولید نفت تا 400 هزار بشکه در روز در ماه آوریل موافقت کرد. 

 

* گاز رکورد شکست

قیمت گاز برای تحویل در ماه آوریل در بورس گاز هلند (TTF) در ساعت 9:30 به وقت گرینویچ از 1500 دلار به 2226 دلار در هر هزار مترمکعب  (213 دلار به ازای هر مگاوات ساعت) برای خانوارها رسید که بالاترین رقمی است که تاکنون وجود داشته و افزایش حدود 60 درصدی را نشان می‌دهد. 

تحلیگران معتقدند افزایش قیمت گاز ناشی از نگرانی از کمبود عرضه به علت خسارت احتمالی به زیرساخت‌ها در اوکراین است که از طریق آنها بخش اعظمی از گاز روسیه به اروپا می‌رسد و همچنین نگرانی درباره احتمال محدودیت‌های عرضه نفت و گاز روسیه. 

«رابرت هابک» وزیر اقتصاد آلمان روز گذشته گفت: بدترین سناریو هنوز محقق نشده، چرا که هنوز روسیه صادرات گاز خود را متوقف نکرده است و ما باید آماده باشیم و نیروگاه‌های زغال‌سنگ را به عنوان پشتیبان فعال نگه داریم. شایان ذکر است روسیه حدود 40 درصد گاز اروپا را تامین می‌کند. 

 

* قیمت نفت برنت از مرز 112 دلار گذشت

نفت خام در معاملات روز گذشته با افزایش نگرانی‌ها نسبت به اختلالات عرضه پس از تحریم‌های سنگین علیه بانک‌های روسیه و تشدید جنگ در اوکراین، رکورد قیمت جدیدی را شکست. بهای معاملات نفت برنت دیروز با افزایشی 4 درصدی برای ساعاتی به 112 دلار و 96 سنت در هر بشکه رسید که بالاترین قیمت از ژوییه سال ۲۰۱۴ بود. بهای معاملات وست‌تگزاس اینترمدیت آمریکا نیز به ۱۰9 دلار و 71 سنت در هر بشکه رسید. 

روسیه سومین تولیدکننده بزرگ نفت جهان پس از آمریکا و سعودی است و معمولا حدود 7.5 میلیون بشکه در روز نفت و سایر محصولات انرژی‌محور را صادر می‌کند. بر اساس آمار، روسیه حدود 53 درصد نفت خام خود را به اروپا صادر می‌‌‌کند. آسیا نیز یکی دیگر از خریداران نفت خام روسیه است و حدود 39 درصد نفت این کشور به این منطقه صادر می‌‌شود. 

با افزایش تنش‌ها در اوکراین و اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه، تعدادی از پالایشگاه‌های اروپایی، از جمله پالایشگاه‌هایی در فنلاند و سوئد، از نفت گرید روسی رویگردان شده و به دنبال منابع جایگزین هستند. همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی پالایشگاه‌های هندی از بازرگانان می‌خواهند از منابع غیر روسی نفت را تامین کنند. این در حالی است که تفاوت‌های قیمت نفت نشان‌دهنده عدم تمایل آشکار به خرید نفت خام روسیه است و همچنان خطر تحریم‌های بیشتر وجود دارد که می‌تواند به‌ طور غیرمستقیم یا مستقیم بر خرید یا عرضه نفت تأثیر بگذارد. 

«جاستین اسمیرک» اقتصاددان شرکت وست‌پک گفت: اختلالات تجاری توجه افراد را جلب کرده است. مسائل پیرامون فاینانس و بیمه روی صادرات از دریای سیاه تاثیر گذاشته و شوک عرضه را ایجاد کرده است. 

شرکت آمریکایی اکسون‌موبیل روز سه‌شنبه اعلام کرد در نتیجه حمله نظامی مسکو به اوکراین، از فعالیت‌های نفت و گاز روسیه خارج می‌شود. این شرکت با این تصمیم از کنترل تاسیسات تولید بزرگ جزیره ساخالین در خاور دور روسیه خارج می‌شود. شرکت هندی بهارات پترولیوم هم نگران آن است که تحریم‌های غرب علیه روسیه مانع تحویل نفت اورال شود و از هم اکنون به دنبال خرید نفت بیشتری از تولیدکنندگان خاورمیانه برای آوریل است. 

منابع بازرگانی گفتند سعودی ممکن است قیمت فروش نفت برای آسیا در آوریل را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. با محدود شدن عرضه به دلیل مسائل فاینانس و حمل که ناشی از تحریم‌ها علیه روسیه است، قیمت همه گریدهای نفتی به میزان زیادی صعود کرده است. طبق اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، ذخایر نفت تجاری در پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۱۴ قرار دارد. 

از طرف دیگر تحریم‌های غرب باعث بروز مشکل در فرآیند خرید و فروش نفت روسیه شده است. «مایکل تران» تحلیلگر RBC Capital Markets گفت معامله‌گران در دریافت اسناد بانکی برای خرید نفت روسیه که از طرف خریدار استفاده می‌شود و به عنوان تضمین پرداخت به فروشنده داده می‌‌شود، با مشکل مواجه شده‌اند. وی ادامه داد: «این مشکل احتمالا همچنان ادامه خواهد داشت، زیرا خریداران بالقوه برای دریافت تضمین از بانک‌ها تلاش می‌کنند. نرخ کرایه نفتکش‌ها در حال افزایش است، زیرا کشورهای وارد‌کننده در تلاش برای تأمین نفت از منابع دیگری غیر از روسیه هستند».

 

آمار مبتلایان به سویه جدید کرونا موسوم به اُمیکرون درحالی این روزها سیر نزولی یافته که به گفته کارشناسان بهداشت، این ویروس پایان کرونا نیست و سال آینده هم با این بیماری دست و پنجه نرم خواهیم کرد، بنابراین توصیه می‌شود به هیچ وجه نباید نسبت به مواردی همچون تکمیل ۳ دوز واکسیناسیون، استفاده از ماسک، رعایت فاصله فیزیکی و خودمراقبتی سهل‌انگاری شود. 

به گزارش «وطن‌امروز»، هر چند التهاب اُمیکرون در کشور تا حدودی در حال فروکش کردن است اما این بیماری نباید دست‌کم گرفته شود، چرا که در صورت بی‌توجهی نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی، احتمال شیوع گسترده دوباره آن وجود دارد، بنابراین با توجه به در پیش بودن تعطیلات نوروزی و انجام گسترده مسافرت‌ها، توجه به خودمراقبتی‌ و پرهیز از عادی‌انگاری برای جلوگیری از چرخش ویروس ضروری است. در این باره معاون بهداشت ستاد مقابله با کرونا در استان تهران با اشاره به وضعیت کرونا در تهران گفت: از نظر آمار مراجعه موارد سرپایی، مشاهده می‌کنیم که کم‌کم در شیب نزولی قرار می‌گیریم. اگر به یکباره دچار پیک ناگهانی نشویم به نظر می‌رسد همین روزها از پیک اُمیکرون در موج ششم عبور کنیم. علیرضا اولیایی‌‌منش در گفت‌وگو با ایسنا گفت: در مرحله اول موارد سرپایی کاهش یافته، سپس موارد بستری معمولی، ICU و در نهایت فوتی‌ها کاهش می‌یابد. با این وجود توصیه می‌کنم به هیچ عنوان دچار ساده‌انگاری نشده و همچنان بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی اهتمام ورزیم، زیرا برای اینکه مطمئن شویم از پیک عبور کرده‌ایم به ۲ هفته زمان نیاز داریم. او تاکید کرد: بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت و متخصصان، در یک سال آینده هم با کرونا دست و پنجه نرم خواهیم کرد، بنابراین توصیه می‌کنم به هیچ وجه موارد تکمیل ۳ دوز واکسیناسیون، فاصله فیزیکی و زدن ماسک را رها نکنیم. یکی از دلایلی که آمار بستری و مرگ‌و‌میر در موج اُمیکرون بالا نرفت، واکسیناسیون بود. باید پوشش واکسیناسیون در کشور به بالای ۹۵ درصد برسد. نمی‌توان پیش‌بینی کرد که اُمیکرون آخرین جهش کرونا بوده است و دیگر جهشی نخواهیم داشت؛ این موضوع بستگی به رفتار مردم در تمام جهان خواهد داشت. 

 

* اجبار تزریق دوز سوم واکسن کرونا برای مسافران نوروزی

تزریق دوز سوم واکسن کرونا مجوز سفرهای نوروزی است. رئیس روابط عمومی فرمانداری تهران با اشاره به الزام نصب کد هوشمند

(QR Code)، نشان سلامت و تایید واکسیناسیون در واحدهای صنفی، از اجبار انجام دوز سوم واکسن کرونا برای مسافرت‌های نوروزی خبر داد. ایمان قربانی در تشریح شرایط تردد بین‌شهری در ایام تعطیلات نوروزی در جمع خبرنگاران گفت: بر اساس ابلاغ ستاد ملی کرونا، مسافران نوروزی حتما باید دوز سوم واکسن کرونا را دریافت کرده باشند تا امکان تردد بین‌شهری داشته باشند و ملاک سفر نوروزی بر ثبت پلاک خودرو بوده و سرنشینان خودرو ملاک نیستند. وی افزود: خواهش ما از شهروندان تهرانی این است با توجه به اینکه فاصله زیادی از تزریق دوز دوم واکسن گذشته است، افرادی که پلاک خودرو به نام آنها ثبت شده باشد و واکسن نزده‌اند اقدام به دریافت واکسن کنند تا برای مسافرت نوروزی دچار مشکل نشوند. وی ضمن تقدیر از همراهی مردم فهیم و بزرگوار شهر تهران گفت: با توجه به نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و خرید شب عید و همچنین شلوغی و ازدحام جمعیت در بازارهای تهران، از شهروندان خواستاریم پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند تا ضمن اعمال نشدن محدودیت‌های جدید، از پیک ششم کرونا نیز به سلامت عبور کنیم. قربانی همچنین در راستای رعایت پروتکل‌های بهداشتی و صیانت از سلامت کارکنان و مشتریان و اجرای مصوبات ستاد ملی کرونا اظهار داشت: کلیه اصناف و صاحبان واحدهای صنفی ملزم هستند مراحل تزریق ۳ دوز واکسن خود را انجام و بعد از دریافت واکسن کرونا کد هوشمند (QR code) نشان سلامت و تایید واکسیناسیون را از سامانه «ایران من» به نشانی

 http://asnaf.moi.irدریافت کرده و آن را در معرض دید عموم نصب کنند. وی تاکید کرد: عدم نصب کد هوشمند نشان سلامت تخلف محسوب شده و ناظران و بازرسان فرمانداری تهران و اتاق اصناف در صورت عدم رعایت با هماهنگی مراجع قضایی با متخلفان برخورد خواهند کرد. 

 

* ۲۰۳ فوتی و ۶۲۳۴ ابتلای جدید؛ آخرین آمار کرونا

روابط عمومی وزارت بهداشت دیروز اعلام کرد: طی شبانه‌روز گذشته ۶۲۳۴ بیمار جدید مبتلا به کرونا در کشور شناسایی شدند و همچنین ۲۰۳ تن جان باختند. بر این اساس از ظهر روز سه‌شنبه تا ظهر روز چهارشنبه، ۶ هزار و ۲۳۴ بیمار جدید مبتلا به «کووید-۱۹» در کشور شناسایی شدند که یکهزار و ۲۷۲ نفر از آنها بستری شدند. متاسفانه در طول این مدت، ۲۰۳ بیمار «کووید-۱۹» نیز جان خود را از دست دادند تا مجموع جان‌باختگان این بیماری در کشور به ۱۳۷ هزار و ۲۶۷ نفر برسد. خوشبختانه تاکنون ۶ میلیون و ۶۷۸ هزار و ۷۸ نفر از بیماران کرونایی بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. همچنین ۴ هزار و ۶۶ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-۱۹» در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. گفتنی است در حال حاضر ۱۸۴ شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۸۷ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۷۶ شهرستان در وضعیت زرد و یک شهرستان در وضعیت آبی قرار دارد.

 

 

 

***

تست انسانی و مطالعه بالینی نخستین واکسن ایرانی اختصاصی سویه اُمیکرون روز سه‌شنبه در ۲ محل هتل ارم و فرهنگسرای اشراق تهران انجام شد. در این مطالعه که از ۲ روز پیش آغاز شده، واکسن «کوو ایران برکت پلاس» به ۲۱۰ داوطلب که دوزهای اول و دوم خود را یکی از ۲ واکسن برکت و سینوفارم ‌زده بودند، تزریق می‌شود. مینو محرز، مسؤول کارآزمایی بالینی واکسن برکت در حاشیه تزریق واکسن به داوطلبان در هتل ارم در جمع خبرنگاران گفت: در این مطالعه به ۳ گروه ۷۰ نفره واکسن تزریق خواهد شد و در این مطالعات واکسن‌نما نخواهیم داشت. وی در ادامه افزود: به ۱۴۰ نفر از کسانی که ۲ دوز اول خود را برکت یا سینوفارم ‌زده باشند، واکسن برکت پلاس و به ۷۰ نفر نیز واکسن برکت تزریق خواهد شد. عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا خاطرنشان کرد: از تمام این داوطلبان پیش از تزریق آزمایش‌های لازم گرفته می‌شود و ۲ هفته پس از تزریق واکسن نیز در مطالعه مورد بررسی قرار خواهند گرفت. محرز افزود: به محض آماده شدن نتایج، مستندات را به وزارت بهداشت ارسال خواهیم کرد تا هر چه سریع‌تر بتوانیم این واکسن امن و مؤثر را به دست عموم مردم برسانیم. مدیرعامل کارخانه شفافارمد نیز در حاشیه این برنامه گفت: اغلب واکسن‌سازهای بزرگ دنیا هم مشغول به‌روزرسانی و انجام مطالعه بالینی واکسن‌های ویژه اُمیکرون خود هستند و مجموعه شفافارمد هم مانند قبل، پیشتازانه و تنها یک ماه پس از شناسایی سویه اُمیکرون در کشور، موفق شد نخستین واکسن ایرانی ویژه این سویه را ساخته و مراحل تست حیوانی را با موفقیت ۱۰۰ درصدی پشت ‌سر بگذارد. حسن جلیلی افزود: تزریق به ۲۱۰ داوطلب از ۲ روز گذشته آغاز شده و طی همین روزها پایان می‌یابد تا پس از ۲ هفته نتایج به وزارت بهداشت ارسال شود. مدیرعامل کارخانه تولید واکسن برکت تأکید کرد: تولید انبوه این واکسن جدید در کارخانه شفافارمد آغاز شده تا به محض صدور مجوز اضطراری، در اختیار وزارت بهداشت قرار بگیرد و در حجم بالا به دست مردم برسد. داوطلبانی که ۲ دوز قبلی خود را واکسن سینوفارم زده‌اند همچنان می‌توانند از طریق تماس با سامانه ۴۰۳۰ برای حضور در مطالعات بالینی کوو ایران برکت ‌پلاس ثبت‌نام کنند.

مهدی جابری: دستور قاطع رئیس قوه‌ قضائیه برای رفع تصرف اراضی ملی و طبیعی فقط به حریم رودخانه کرج محدود نماند و اکنون جریان قانونی عدالت برای آزادسازی حریم رودخانه‌ها و استفاده عمومی از آنها به رودخانه فرحزاد رسیده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، اواخر دی‌ماه امسال حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه ‌قضائیه در جلسه شورای عالی حفظ حقوق بیت‌المال، دستورات لازم برای مقابله قاطعانه با متجاوزان به اراضی عمومی و منابع طبیعی کشور را صادر کرد. 

پس از صدور این دستور و در نخستین اقدام، تخریب ساختمان قدیمی قوه‌ قضائیه در بستر رود کرج آغاز شد تا ثابت شود که قوه‌ قضائیه در این مسیر با هیچ فرد و نهاد خاصی تعارف ندارد. 

چند روز بعد از این اقدام، ساختمان وزارت نیرو در حریم رودخانه کرج تخریب شد و سپس نوبت به ساختمان‌های وزارت فرهنگ، وزارت کشور، بنیاد شهید، نیروی انتظامی و چند نهاد دیگر رسید. 

آزادسازی حریم رودخانه‌ها و اراضی طبیعی از ساخت‌وسازهای غیرمجاز، بدون کوچک‌ترین تبعیض و ملاحظه در حال پیگیری و انجام است تا بر همگان ثابت شود اجرای قانون و رفع تصرفات نه‌تنها دوست و آشنا نمی‌شناسد، بلکه ساختمان‌های غیرمجاز متعلق به دستگاه‌های حاکمیتی در اولویت تخریب است! 

یکی از ابعاد امیدبخش در روند آزادسازی سواحل و حریم رودخانه‌ها، پیوستن دولت به این جریان بود؛ جایی که سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور دستوراتی برای آزادسازی سواحل دریای خزر صادر کرد و سپس موج آزادسازی‌ها به خلیج‌فارس رسید تا دیوارهای محوطه مربوط به ریاست‌جمهوری در جزیره قشم تخریب شود. 

اینچنین بود که همراهی و تفاهم قوای مجریه و قضائیه در برخورد قاطعانه با ساخت‌وسازهای غیرمجاز و متصرف آشکار شد. همچنین قدردانی نمایندگان مجلس از این اقدامات در راستای حفظ حقوق مردم و منابع طبیعی و ملی، نشان از همراهی قوه مقننه با قوای دیگر داشت. 

 

* آزادسازی 4700 مترمربع از حریم رودخانه فرحزاد

روز گذشته دادستان عمومی و انقلاب تهران از آزادسازی ۴۷۰۰ مترمربع از اراضی حریم و بستر رودخانه فرحزاد خبر داد. 

بنا بر اعلام مرکز رسانه قوه قضائیه، علی صالحی اظهار داشت: در راستای عمل به منویات ریاست قوه‌ قضائیه در زمینه لزوم رفع تصرف حریم سواحل و رودخانه‌ها و برخورد با متعدیان به منابع طبیعی، ۴۷۰۰ مترمربع از اراضی حریم و بستر رودخانه فرحزاد در شمال غرب تهران آزادسازی شد. 

وی افزود: این آزادسازی در محدوده حریم و بستر رودخانه فرحزاد به مساحت ۴ هزار و ۷۵۶ مترمربع که توسط افراد سودجو تصرف شده بود، صورت گرفت که با توجه به ساخت و سازهای غیرمجاز و آسیب به محیط‌زیست در این منطقه، به سرعت مستحدثات غیرقانونی تخریب و این اراضی آزاد شد. 

صالحی خاطرنشان کرد: همه کسانی که برخلاف ضابطه و قانون به اراضی ملی و عرصه‌های طبیعی تعدی کنند در اسرع وقت با برخورد قضایی مواجه خواهند شد. 

دادستان عمومی و انقلاب تهران تأکید کرد: مقابله قاطع با زمین‌خواران و متصرفان غیرمجاز یکی از مهم‌ترین اولویت‌های دادسرای عمومی و انقلاب تهران است و در این باره، هیچ خط قرمزی وجود ندارد. 

 

* روددره فرحزاد تفرجگاه عمومی می‌شود

آزادسازی رودخانه فرحزاد از ساخت‌وسازهای غیرمجاز توسط دستگاه قضایی در کنار اقدامات مدیریت شهری تهران، نیروی انتظامی و سازمان‌های مردم‌نهاد در ۲ ماه گذشته برای پاکسازی طبیعت این رودخانه و جمع‌آوری معتادان متجاهر، در نهایت منجر به ایجاد تفرجگاه عمومی در این منطقه خواهد شد. 

چندی قبل اجرای طرح ضربتی جمع‌آوری معتادان متجاهر در روددره فرحزاد با تاکید شهردار تهران، دستور مقامات قضایی و خواسته شهروندان این محله آغاز شد و طی آن حدود ۴۰۰ معتاد متجاهر و کارتن‌خواب در دره فرحزاد شناسایی و با رعایت احترام و کرامت انسانی به مراکز مربوط تحویل شدند تا در برنامه‌های کارآفرینی و آموزش‌های تخصصی فنی و حرفه‌ای حضور یابند. 

در همین باره احسان شریفی، شهردار منطقه 5 تهران گفت: دره فرحزاد از لحاظ زیست محیطی و طبیعت جذاب آن، بسیار قابل اهمیت است. این دره در طول سالیان طولانی، مسیر تردد زائران امامزاده داوود بوده است و همواره از نقاط گردشگری و تفریحی شمال تهران به شمار می‌رود. 

وی افزود: با دستور رئیس‌جمهور که شهردار تهران را متولی طرح امنیت اجتماعی تهران و مبارزه با آسیب‌های اجتماعی معرفی کرد، قرارگاهی با حضور اعضای سپاه، بسیج، نیروهای انتظامی، مقامات قضایی، بهزیستی و شهرداری تهران تشکیل شد. 

شریفی با اشاره به گام بعدی این طرح، ادامه داد: براساس دستور شهردار تهران، سازمان پارک‌ها و فضای سبز متولی ایجاد اکوپارک در این محدوده و به تعبیری امتداد شمالی بوستان نهج‌البلاغه خواهد بود. امیدواریم در آینده نه‌چندان دور، مردم لذت بهره‌مندی از این طبیعت زیبا را داشته باشند. 

شهردار منطقه 5 تهران با بیان اینکه طرح پاکسازی دره فرحزاد چندوجهی است، تاکید کرد: در این طرح شرکت تامین آب تهران که ظرفیت بالایی برای پاکسازی رودخانه دارد، شهرداری را همراهی می‌کند. از سوی دیگر اگر طرح اکوپارک و ایجاد بوستان در روددره فرحزاد اجرا شود، به نحوی امنیت و آسایش پایداری در محدوده خواهیم داشت و دیگر محل تجمع معتادان متجاهر نخواهد بود. 

 

* سواحل آزاد شده را رها نکنید

دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران با اشاره به لزوم انجام کارهای عمرانی برای ایجاد فضای بهینه در جوار سواحل آزاد شده گفت: این اعمال یا نیاز به سرمایه‌گذاری بخش خصوصی دارد یا باید دولت سرمایه‌ای را برای این امور در اختیار مدیریت شهری قرار دهد. 

سیدمحسن طباطبایی‌مزدآبادی در گفت‌و‌گو با تسنیم، ضمن اشاره به ابلاغیه دولت برای آزادسازی 100 درصدی سواحل شهرهای جنوبی و شمالی کشور اظهار داشت: بر اساس ماده 63 قانون برنامه چهارم توسعه، دولت موظف شده است با اولویت دریای خزر، تمام وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی را به شکلی ‌ساماندهی کند که تا پایان برنامه چهارم، عقب‌نشینی 60 متر حریم دریا‌ به‌ صورت 100درصدی انجام شود. 

وی افزود: آزادسازی سواحل نه‌تنها در بحث گردشگری که خود صنعتی بسیار مهم است، مؤثر واقع خواهد شد بلکه مزایای فراوانی برای هر استان ساحلی خواهد داشت. کما اینکه این منافع و منابع به چرخه اقتصادی دولت باز خواهد گشت. 

دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران گفت: رقمی حدود 200 هزار میلیارد تومان برای احیای این مکان‌ها نیاز است تا بتوان فضا را بازسازی و نوسازی کرد و به سوددهی رساند.

محمد نجارصادقی: عزم سازمان خصوصی‌سازی جزم است تا ۲ باشگاه پرطرفدار پایتخت هر چه زودتر و با سرعتی شگفت‌انگیز واگذار شوند. بر اساس اظهارات مسؤولان وزارت امور اقتصادی و دارایی نحوه واگذاری این ۲ باشگاه، افزایش سرمایه از محل صرف سهام بدون رعایت حق تقدم است و صرفا قرار است 10 درصد ارزش این باشگاه‌ها واگذار شود. اما چند نکته در این باره حائز اهمیت است؛ ابتدا اینکه در این فرآیند، اساسا خصوصی‌سازی انجام نمی‌شود و مدیریت و مالکیت هر ۲ باشگاه در اختیار دولت باقی می‌ماند. این یعنی باز هم نهادهای فوتبالی بین‌المللی می‌توانند نسبت به مالکان و نحوه مدیریت ۲ باشگاه ایراد وارد کرده و مانع فعالیت آنها شوند. دوم، این اتفاق به معنای عرضه اولیه نیست و پس از پذیره‌نویسی که یکشنبه هفته آینده رخ می‌دهد، نماد ۲ باشگاه بسته شده و سرمایه آورده سهامداران بلوکه می‌شود تا مادامی که مراحل فرآیند افزایش سرمایه این ۲ شرکت - یا 2 باشگاه- انجام شود. این یعنی در یک بازه زمانی کوتاه‌‌مدت هیچ آورده‌ای برای باشگاه‌ها که با بحران مالی دست و پنجه نرم می‌کنند، نخواهد داشت. البته نباید فراموش کنیم ورود این ۲ باشگاه به بازار سرمایه، شفافیت و انتشار روشن صورت‌های مالی را برای فوتبال و باشگاه‌ها در پی خواهد داشت. موضوع دیگر اینکه شرکت فرابورس ایران 5 پیش‌شرط برای درج نماد این 2 باشگاه در فرابورس مشخص کرد که پیش‌بینی عقلایی این بود که احصای هر کدام از این موارد چندین ماه به طول می‌انجامید اما در یک اتفاق عجیب و با تهدید حسین قربان‌زاده به استعفا ناگهان مشکلات این باشگاه‌ها حل و درج نماد آنها در بازار پایه و تابلوی نارنجی انجام شد. تسریع روند واگذاری این ۲ باشگاه بدون رعایت الزامات فنی می‌تواند در آینده نه چندان دور هزینه‌های مالی و غیرمالی برای باشگاه‌ها، اعتماد سهامداران و طرفداران و سازمان بورس داشته باشد. در حال حاضر ترکیب هیات‌مدیره ۲ باشگاه مشخص نیست و برند باشگاه پرسپولیس نیز دارای دعاوی حقوقی‌ای است که تعیین تکلیف نشده است. از سوی دیگر منابع درآمدی پیش‌بینی‌شده ۲ باشگاه نیز موهوم است. بخشی از این درآمدها ناظر به حق پخش تلویزیونی، تبلیغات محیطی و مسائل مرتبط با کپی‌رایت است که زیرساخت‌های اولیه آن آماده نشده و تا یکشنبه هفته آینده هم فراهم نمی‌شود. موضوع قابل توجه دیگر اینکه بیش از 90 درصد دارایی‌های شرکت استقلال فاقد اسناد مالکیت است. موضوع ورزشگاه شهید مرغوبکار و کمپ مرحوم ناصر حجازی هم تاکنون تعیین تکلیف نشده است. همچنین علامت تجاری استقلال به نام وزارت ورزش و جوانان ثبت شده است و این باشگاه بر سر برند باید دعاوی حقوقی را پشت سر بگذارد.

گروه اقتصادی: حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی صبح دیروز در بازدید از پیش اعلام نشده از شرکت ایران خودرو از نزدیک در جریان مشکلات و مسائل صنعت خودرو قرار گرفت. رئیس‌جمهور پس از حضور در این کارخانه تولیدی 8 دستور جدی برای اصلاح ساختار خودروسازها صادر کرد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، اواسط بهمن‌ماه سال جاری بود که مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از تولید‌‌کنندگان و صنعتگران لزوم ارتقای کیفیت کالاهای تولید داخل را مورد تأکید قرار دادند و افزودند: «حمایت‌های عملی و تبلیغاتی از تولید داخلی باید منجر به ارتقای کیفیت محصولات و همچنین ارتقای فناوری شود اما متأسفانه در برخی صنایع بویژه در صنعت خودرو به موضوع کیفیت توجه نمی‌شود و مردم نیز بحق به آنها اعتراض دارند». رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: «اگر با وجود فضای حمایتی از تولید داخل، به جای ارتقای کیفیت، قیمت‌ها افزایش یابد، مساله بدی است، زیرا نتیجه همه حمایت‌های دولتی، بانکی و جلوگیری از رقابت‌های خارجی، عملا منجر به بالا رفتن قیمت شده است». 

از سوی دیگر نباید فراموش کنیم چندی پیش نیز اتفاق هولناکی در جنوب کشور رخ داد که تمام کشور را در شوک و ناراحتی فرو برد؛ برخورد زنجیره‌ای 59 خودرو در محور بهبهان که موجب شد 5 نفر از هموطنان‌مان را از دست بدهیم. فارغ از جزئیات این حادثه و قضاوت درباره اینکه چه اشخاص یا نهادهایی مسؤول این اتفاق هستند، در گیرودار این تصادف یک پدیده عجیب رخ داد؛ از 28 خودروی سواری، ایربگ 27 خودرو که از قضا همگی داخلی بودند باز نشد و در عین حال ایربگ تنها خودروی خارجی موجود در تصادف باز شد. این موضوع ابهامات درباره کیفیت محصولات خودروسازان را بیشتر کرد. 

در حال حاضر تقریبا تمام اضلاع مرتبط با صنعت خودروی کشور از شرایط موجود ناراضی‌اند. از یک طرف مردم از قیمت‌های بالا و کیفیت پایین خودرو به‌علاوه فساد در عرضه خودرو ناراضی هستند و از سوی دیگر خودروسازان نسبت به قیمت‌گذاری دستوری معترضند و می‌گویند اساسا نحوه قیمت‌گذاری موجود باعث بهره‌وری و توسعه صنعت خودرو نمی‌شود. قطعه‌سازان، دیگر ضلع این ماجرا هم از شرایط کنونی راضی نیستند و از بدهی سنگین شرکت‌های خودروساز گلایه دارند. در این شرایط دولتمردان هم صنعت خودرو را کلافی سردرگم می‌دانند که بهتر است هر چه زودتر به بخش خصوصی واگذار شود. شاید در یک جمله بتوان گفت همه از شرایط کنونی ناراضی‌ هستند. 

 

* کیفیت پایین خودروهای داخلی فاطمی‌امین را به مجلس کشاند

اواسط آذر سال جاری خودروسازان قیمت‌های جدید محصولات تولیدی خود را اعلام کردند و این در شرایطی بود که با مجوز ستاد تنظیم بازار، تمام خودروها با رشد ۱۸ درصدی قیمت مواجه شدند. افزایش قیمت‌ خودرو در راستای کاهش زیان خودروسازان، تنظیم بازار و رشد تولید بود، در حالی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی اقدام ستاد تنظیم بازار را منجر به نارضایتی مصرف‌کنندگان دانسته و خواستار بازگشت قیمت‌ها به وضعیت قبل شدند. در این زمینه حتی سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت در آستانه استیضاح شدن قرار گرفت به‌ طوری که طراح استیضاح وزیر صمت عنوان کرده بود رشد قیمت‌ها منطق درستی ندارد و با افزایش قیمت خودرو نمی‌توان مشکل خودروسازی کشور را حل کرد. وی تاکید کرده بود بیش از ۳ دهه است وزرای صنعت با چنین روش‌هایی، قیمت خودرو را افزایش داده‌اند اما گره‌ای از مشکلات خودروسازی باز نشده است. جلسات وزیر و نمایندگان مجلس در نهایت به تشکیل کمیته‌ای برای بررسی قیمت‌ها منجر شد؛ کمیته‌ای که ضمن بررسی قیمت‌ها، کاهش هزینه‌های سربار خودرو را نیز مورد بررسی قرار دهد. 

 

* ۸ دستور رئیس‌جمهور برای کیفی و کمی‌سازی تولید خودرو در کشور

وضعیت نامناسب صنعت خودرو موجب شد رئیس‌جمهور شخصا پیگیر موضوع شود. رئیسی به صورت از پیش اعلام نشده از پارکینگ‌ها و خط تولید شرکت ایران خودرو بازدید کرد و از نزدیک در جریان مشکلات و مسائل این شرکت تولیدی قرار گرفت. 

وی پس از حضور در این کارخانه تولیدی دستوراتی صادر کرد. 

۱- در حوزه تولید

الف) تولید خودرو در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ حداقل ۵۰ درصد افزایش یابد. 

ب) سازوکارهای لازم به منظور تولید و عرضه حداقل یک «خودروی اقتصادی» با ساختار به‌روز، فراهم گردد. 

پ) در سال ۱۴۰۱ حداقل تولید ۳ خودروی قدیمی متوقف و ۳ خودرو جدید با کیفیت مطلوب، تولید و عرضه شود. 

۲- تولید خودروهای جدید و پیشرفته، خودروهای برقی، متصل و خودران گسترش یابد و سرمایه‌گذاری و بسترسازی برای ورود دانش و فناوری موجود در صنایع دفاعی و فضایی و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای ایجاد تحول در صنعت خودروسازی «در مقیاس اقتصادی»، فراهم گردد. 

۳- نسبت به تامین قطعات مورد نیاز و ترخیص و عرضه فوری خودروهای دپوشده در انبارهای شرکت‌های خودروساز به بازار، تا نصاب استاندارد، حداکثر ظرف ۲ ماه آینده اقدام شود. 

۴- در صورت عدم اقدام برای انجام تعهدات و رفع نیاز بازار به منظور افزایش رقابت‌پذیری و رفع شائبه انحصار، متناسب‌سازی قیمت خودرو و جبران کمبود تولید به میزان مورد نیاز بازار، موانع قانونی و اجرایی واردات خودرو، حداکثر ظرف ۳ ماه آینده رفع شود و با افزایش صادرات خودرو و قطعات، نسبت صادرات به واردات در صنعت خودرو افزایش یابد. 

۵- درباره نحوه عرضه خودرو به مردم به منظور ایجاد شفافیت و افزایش رضایتمندی مردم

الف) ضمن حذف تدریجی روند قرعه‌کشی با افزایش عرضه، فرآیند فعلی عرضه خودرو (از طریق قرعه‌کشی) فورا اصلاح و شفاف‌سازی لازم در آن صورت گیرد. 

ب) از ابتدای سال ۱۴۰۱ پس از تکمیل وجه، خودروهای پیش‌فروش شده باید بدون تاخیر بلاوجه، قابل تحویل به مشتری گردد. 

پ) هر گونه واگذاری خودرو به شرکت‌ها و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی به صورت رانتی و غیرشفاف و متفاوت با رویه معمول فروش خودرو به مردم ممنوع است. 

۶- به منظور نوسازی ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی اعم از باری و مسافری، هر ساله حداقل ۲۰ هزار خودرو (کشنده، کامیون، کامیونت، اتوبوس و مینی‌بوس) فرسوده، از رده خارج شده و جایگزین کردن آنها با خودروهای باکیفیت برای صاحبان مشاغل مربوط، تسهیل شود. 

۷- به منظور افزایش کیفیت و ایمنی خودروهای تولید داخل

الف) هر گونه استفاده از قطعات با کیفیت پایین در مونتاژ خودرو از ابتدای سال ۱۴۰۱ مطلقا ممنوع است و دستگاه‌های مسؤول موظفند با عرضه قطعات یدکی تقلبی و قاچاق بویژه قطعات پرمصرف و موثر بر ایمنی خودرو نیز مقابله نمایند. 

ب) خودروهای عرضه شده به بازار از ابتدای سال ۱۴۰۱ باید حداقل با ۳ سال یا پیمایش ۶۰ هزار کیلومتر، ضمانت شوند. 

۸- واگذاری مدیریت دولتی شرکت‌های خودروسازی ایران‌خودرو و سایپا سریعا به بخش غیردولتی تعیین‌تکلیف شود. 

معاون اول رئیس‌جمهور، مسؤول نظارت و پیگیری حسن اجرای این ابلاغیه خواهد بود.

گروه فرهنگ و هنر: همزمان با جنگ اوکراین، حواشی اجتماعی و فرهنگی و بویژه ورزشی پیرامون این ماجرا ایجاد شده است؛ حواشی‌ای که در تضاد با ادعاهای پیشین در استقلال نهادهای بین‌المللی است. به گزارش «وطن‌امروز»، در حالی که فیفا در عالی‌‌ترین سطح، تیم ‌ملی فوتبال و باشگاه‌های روسیه را تحریم کرده و بخشی از فعالیت‌های ورزشی این کشور نیز با محدودیت‌هایی مواجه شده، در عالم هنر هم تحریم‌هایی برخلاف ادعاهای پیشین مجموعه‌های هنری صورت گرفته است. برای سال‌ها روشنفکران و بخشی از جریان غرب‌زده در کشور تبلیغ «هنر برای هنر» می‌کردند. این ادعا بویژه در اروپا بعد از جنگ دوم جهانی بیشتر سر زبان‌ها افتاد. اتفاقات امروز بعد از جنگ اوکراین اما تناقضات عجیب و غریب عالم غرب را آشکار می‌کند. در یکی از این برخوردهای دور از هنر، والری گرگیف روس از برجسته‌ترین رهبران ارکستر جهان به خاطر امتناع از اظهارنظر درباره مناقشه روسیه و اوکراین به دستور شهردار مونیخ از رهبری ارکستر بزرگ فیلارمونیک این شهر اخراج شد. «والری گرگیف» (یکی از معتبرترین رهبران ارکستر جهان) روز سه‌شنبه در حالی اخراج شد که هیچ دفاعی از سوی موسسات فرهنگی از او نشد. این در حالی بود که او مدیر ارشد و مدیر هنری سالن نمایشی تئاتر مارینسکی و رهبر ارشد ارکستر فیلارمونیک مونیخ و مدیر هنری جشنواره شب‌های سفید در سن‌پترزبورگ است. وی همچنین برنده جوایزی همچون نشان افتخار مسروپ ماشتوتس مقدس، نقاب زرین، نشان الکساندر نوسکی، لژیون دونور فرانسه، نشان دوستی، قهرمان کار از فدراسیون روسیه و هنرمند مردمی روسیه شده‌ است. والری گرگیف پس از اینکه از محکوم کردن روسیه و پوتین سر باز زد، از شغل خود به عنوان رهبر ارکستر فیلارمونیک مونیخ اخراج شد. این در حالی است که گرگیف مدت‌هاست از طرفداران پوتین و دوست شخصی او از دهه ۱۹۹۰ بوده است اما پس از جنگ روسیه و اوکراین، کارفرمایان آلمانی او، این مساله را برنتابیدند و او را اخراج کردند. دیتر رایتر، شهردار مونیخ روز دوشنبه در یک بیانیه مطبوعاتی از پایان کار گرگیف در ارکستر مونیخ خبر داد. رایتر روز جمعه خواستار آن شده بود گرگیف علناً پوتین و اقدام روسیه را محکوم کند اگر نه، اخراج می‌شود. در این میان تحریک رسانه‌های آمریکایی برای اخراج این چهره هنری قابل تأمل است به طوری که نیویورک‌تایمز روز جمعه گزارش داد این هنرمند علناً درباره حمله روسیه به اوکراین صحبت نکرده است اما در گذشته همدلی‌هایش با سیاسیت‌های پوتین را پنهان نکرده است. بی‌بی‌سی هم در این باره نوشت: سال ۲۰۱۶ گرگیف کنسرتی را در ویرانه‌های پالمیرا، سوریه، مدت کوتاهی پس از آزادسازی این مناطق توسط نیروهای سوری تحت حمایت روسیه ترتیب داد. 

از سوی دیگر نتفلیکس اعلام کرد از پخش کانال‌های خبری و تبلیغاتی رایگان روسی خودداری می‌کند. طبق قراردادی که دسامبر ۲۰۲۱ بین نتفلیکس و روسیه به ثبت رسید، نتفلیکس با توجه به بالا رفتن حجم اشتراک خود در روسیه ملزم شد ۲۰ کانال خبری، ورزشی و سرگرمی روسی را به صورت رایگان ارائه کند. یکی از سخنگویان نتفلیکس گفته با توجه به شرایط پیش‌آمده، برنامه‌ای برای پخش کانال‌های همسو با کرملین ندارد. این در شرایطی است که برمبنای قانون باید از اول مارس این کانال‌ها به صورت رایگان از سوی نتفلیکس در دسترس باشند. جشنواره بین‌المللی فیلم کن نیز در واکنش به جنگ اوکراین، نهادهای سینمایی وابسته به دولت روسیه را از شرکت در هفتادوپنجمین دوره این رویداد منع کرد. آنطور که ورایتی نوشته است، متولیان جشنواره فیلم کن با انتشار یک بیانیه از تحریم سینمای وابسته به دولت روسیه خبر دادند. در این بیانیه آمده است: همزمان با آنکه جهان با بحران سنگینی روبه‌رو شده و در خلال آن بخشی از اروپا زیر آتش جنگ است، جشنواره فیلم کن می‌خواهد از مردم اوکراین و همه افرادی که در این منطقه هستند، حمایت کند. اگر چه این حمایت چندان بزرگ نیست اما ما با آنهایی که با این موقعیت غیرقابل قبول مخالفت کرده و رفتار روسیه و رهبرانش را محکوم می‌کنند، همصدا می‌شویم. در بخش دیگری از این بیانیه می‌خوانیم: جشنواره فیلم کن در زمستان سال ۲۰۲۲ وارد مرحله آماده‌سازی شده است. ما تصمیم گرفتیم در این دوره حضور هیات‌های رسمی روسیه و هر کسی را که به دولت این کشور ارتباط دارد، ممنوع کنیم، مگر آنکه جنگ تمام شده و امنیت مردم اوکراین تضمین شود. اگر چه نهادهای سینمایی وابسته به دولت روسیه از حضور در جشنواره فیلم کن منع شده‌اند، فیلمسازان مستقل روس همچنان اجازه حضور در این رویداد سینمایی را دارند، البته هنوز معلوم نیست آیا فیلم‌های آنها شانس انتخاب برای بخش رقابتی را دارد یا نه. 

این در حالی است که کن سال‌هاست نه تنها به پناهگاه تجزیه‌طلبان تبدیل شده بلکه در حمایت از آثاری که جنگ‌افروزی و جنگ داخلی در کشورهای غرب آسیا را ترویج می‌دهند، می‌کوشد. علاوه بر کن اسکار نیز در سال‌های جنگ در عراق و سوریه مواجهه اینچنینی داشته است. اعطای جایزه اسکار به The White Helmets که فیلمی کوتاه در ژانر مستند بود از این منظر قابل تحلیل است. «کلاه‌ سفیدها» مستند کوتاهی بود که تروریست‌ها از نبرد حلب ارائه کرده بودند؛ نبردی که در آن گروه‌های تروریستی به عنوان قهرمان فیلم معر‌فی شده و ارتش سوریه نقش «بد من» را بازی می‌کند. این در حالی است که هنگامی که شرق حلب از اشغال تروریست‌ها آزاد شد، روشن شد مقر «کلاه سفیدها» چیزی جز پایگاه نظامی القاعده نبوده است. آنها پس از خروج از حلب اقدام بعدی خود را در اطراف دمشق کلید زدند. آنها با همکاری نیروهای القاعده در منطقه وادی بردی، هفته‏‌ها 5 میلیون شهروند دمشق و حومه آن را از آب آشامیدنی محروم کردند. در این بین اصلی‌ترین کارکرد «کلاه سفیدها» تهیه فیلم‌های ساختگی و تبلیغاتی برای وارونه‌نمایی شرایط جنگ در سوریه بود. آنها در این راه از هیچ ترفند و تقلبی دریغ نمی‌کردند. در همان ایام در تحلیلی پیرامون اسکار گرفتن «کلاه سفیدها» آمده بود: «اعطای جایزه اسکار به عنوان نماد داستان‌پردازی تصویری هالیوودی به این گروه را باید کاملا بجا دانست! امروز تروریست‌ها در میدان نبرد سوریه درمانده‌تر و از هم پاشیده‌‌تر از همیشه هستند. اعطای اسکار به «کلاه سفیدها» را می‌توان تزریق امید به بازوی تبلیغاتی و جنگ روانی القاعده در جنگ سوریه دانست». 

در همان ایام پایگاه کانادایی «گلوبال ریسرچ» نوشته بود: گروه‌های مسلح صدها خمپاره به حلب شلیک کرده‌اند که این موضوع موجب واکنش ارتش سوریه شده است اما رسانه‌های آمریکایی تصویری اشتباه را از این اقدام ارتش سوریه برای رفع تهدید از شهروندان حلب منعکس می‌کنند. همچنین دولت آمریکا از سازمان‌های غیردولتی و برخی شبه‌نظامیان به صورت نیابتی استفاده می‌کند تا از این طریق به صورت دائمی تصویری دروغین را از ارتش سوریه نشان دهد که در آن نیروهای ارتش فقط شهروندان را هدف قرار می‌دهند. از جمله بارزترین این سازمان‌ها، «کلاه سفیدها» در سوریه است که منبع اصلی برای انعکاس تصویری است که مدعی است جنگنده‌های روسیه و سوریه به شکل دائمی بیمارستان‌ها را هدف قرار می‌دهند. در کنار این تحریم‌ها، متولیان جوایز فیلم اروپا نیز امروز حمله روسیه به اوکراین را قویا محکوم کردند و تصمیم گرفتند فیلم‌های روسی را از این جایزه کنار بگذارند. در ادامه این تحریم‌ها همچنین ۵ استودیوی بزرگ هالیوودی از جمله دیزنی، یونیورسال، پارامونت، سونی و برادران وارنر، اکران فیلم‌های جدید خود در سینماهای روسیه را متوقف کردند؛ اتفاقی که فراتر از انتظار گرو‌ه‌ها و افرادی است که گمان می‌کردند هنر و بویژه سینما، در ساختار نظم فعلی جهان امری است که دور از سیاست اجازه فعالیت دارد.

 

******

گروه سیاسی: درگیری‌های اوکراین حالا با تمام تلخی‌هایش تبدیل به بوم نقاشی سیاست جهانی شده است؛ بومی که کمتر نقش و نگاری از مناسبات جهانی را می‌توان در آن پیدا کرد که تحت تاثیر این نزاع نباشد؛ از گمانه‌زنی‌ها درباره آینده بلوک‌بندی‌های قدرت گرفته تا صراحت لهجه رسانه‌ها و سیاستمداران غربی که مردم جهان را درجه‌بندی می‌کنند و تجربه روزمره بسیاری از مردم خاورمیانه را برای مردمان قاره سبز به‌مثابه یک فاجعه تاریخی به حساب می‌آورند. بر همین اساس آنچه این روزها در خاک اوکراین می‌گذرد فراتر از سرنوشت این کشور، تبدیل به نقطه عطفی تاریخی شده است که پرده از نقاب بسیاری از واقعیت‌ها برمی‌دارد. تحمیل تحریم‌های بی‌سابقه به مسکو و میدان‌داری نهادهایی که همواره تلاش کرده بودند وجهه‌ای غیرسیاسی از خود به نمایش بگذارند، تنها بخشی از تلاش‌های یکپارچه غرب برای مهار روسیه پوتین است. در این میان اما آنچه روز گذشته با سروصدای زیادی همراه شد اخبار و گمانه‌زنی‌هایی بود که حکایت از محدود و مسدود کردن رسانه‌های روسی در کنار اقتصاد، فرهنگ، ورزش و... این کشور دارد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، اتحادیه اروپایی روز گذشته در بیانیه‌ای که در مجله رسمی این نهاد منتشر شد، اعلام کرد: «از دوم مارس از فعالیت خبرگزاری راشاتودی و آژانس اسپوتنیک به گونه رسمی جلوگیری می‌کند». جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی نیز روز یکشنبه به خبرنگاران گفته بود: ما باید با انتشار اخبار نادرست و جعلی مبارزه کنیم. در این رابطه ما تصمیم به منع انتشار اخبار شبکه تلویزیونی راشاتودی و خبرگزاری اسپوتنیک در اتحادیه اروپایی گرفتیم. 

این اقدام اتحادیه اروپایی که البته مصادیق مشابه فراوانی در سال‌های گذشته نیز داشته است عملا نشان از اولویت امنیت و منافع سیاسی بر اصول و شعارهایی دارد که غرب همواره در سده گذشته با مانور روی آنها توانسته بود هژمونی جهانی خود را برای دیگر ملل جذاب کند. به عبارت دیگر، اگر در روزهای گذشته تصمیمات نهادهای ورزشی، فرهنگی، هنری و... بخوبی نشان داده بود هیچ چیزی غیرسیاسی نیست، این اقدام (منع انتشار رسانه‌های روسی) با شکل عریان‌تری این واقعیت را آشکار کرد که آزادی بیان و رسانه در سرزمین‌هایی که منادی این شعار بوده‌اند نیز نهایتا نسبت مستقیمی با مصالح امنیتی در این کشورها دارد. در همین باره سیدنظام‌الدین موسوی، سخنگوی مجلس هیات‌رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز با انتشار متنی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «لودریان وزیر خارجه فرانسه: استفاده از رسانه‌های روسیه (اسپوتنیک و تاس) را ممنوع کردیم چون آنها مثل ابزار جنگ هستند. برای جهان سوم چنین حرف‌هایی در عصر گفتمان و ارتباطات، شرم‌آور و ضددمکراسی است اما برای آنها پایش که بیفتد: رسانه، ورزش، هنر و اقتصاد نه فقط سیاسی که ابزار جنگ هستند».

با این اوصاف احتمالا اسطوره «رسانه‌های آزاد» و تاکید بر اصالت آزادی نسبت به سایر شئون زیست اجتماعی، یکی دیگر از اساطیری است که فارغ از سرنوشت و سرانجام درگیری‌های اوکراین از این پس فاقد اعتبار خواهد شد. البته چنانکه پیش از این نیز مورد اشاره قرار گرفت، این سیاست و در پیش گرفتن چنین رویه‌ای مسبوق به سابقه است و غرب (بویژه آمریکا) در سال‌های گذشته هر گاه فعالیت یک رسانه را خلاف مصالح خود دانسته یا امکان بی‌اعتبار شدن روایت خود را در فضای جهانی احساس کرده، آشکارا اقدام به حذف یا محدود کردن رسانه‌ها کرده است. تیرماه سال جاری بود که دولت آمریکا در اقدامی خصمانه، اقدام به توقیف دامنه 33 پایگاه خبری وابسته به ایران و جبهه مقاومت کرد. این اقدام دولت بایدن در سانسور رسانه‌های مقاومت در آن مقطع زمانی -که رژیم‌های صهیونیستی و سعودی شکست‌های سنگینی از مقاومت در فلسطین اشغالی و یمن متحمل شده بودند- خبر از استیصال و عجز آمریکا و حامیان منطقه‌ای‌اش می‌داد، چرا که پوشش خبری مناسب این رسانه‌ها از انتفاضه 12 روزه حماس و جهاد اسلامی در عملیات «شمشیر قدس» و پیروزی‌های پیاپی و برق‌آسای ارتش و کمیته‌های مردمی یمن، مضاف بر اینکه اسرائیل و سعودی‌ها را بیش از پیش در چشم جهان مفتضح کرد، روایت‌های یک‌طرفه از این نبردها توسط جریان رسانه‌ای اصلی را باطل کرد. 

 

* آزادی رسانه؛ شاید پس از دفع تهدیدها!

ناگفته پیداست آنچه در ماجرای ممنوعیت فعالیت رسانه‌های روسی و از میدان خارج کردن روایت‌های‌شان واجد اهمیت است، نه مصداق روسیه و درگیری‌های اوکراین که شناخت و تبیین الگوی سیاسی و استراتژیک غرب است. دولت‌های اروپایی و آمریکا که همواره بیشترین اعتبار عمومی خود در دیگر کشورها را با مانور بر «آزادی بیان» به عنوان اصلی تخلف‌ناپذیر کسب می‌کنند و از دیگر ملل نیز می‌خواهند در این مسیر با الگوگیری از غرب به سمت لیبرال- ‌دموکراسی حرکت کنند، به هنگام تجربه بحران‌هایی که در بسیاری از کشورهای جهان رواج و عمومیت دارد، تمام استانداردهای خود را درباره آزادی رسانه و فعالیت سیاسی نقض می‌کنند. لائیسیته اروپایی که در سال‌های اخیر به بهانه دفاع از آزادی فعالیت رسانه‌ها اجازه هر گونه توهین به مقدسات دینی را صادر می‌کرد، دقیقا در لحظه‌ای که متوجه تهدیدی از سوی روسیه شد، روی تمام استانداردهای پیشین خود پا گذاشت و مانند یک دولت توتالیتر اقدام به حذف هرگونه نماد و نماینده روسیه در مجامع جهانی کرد. 

با چنین نگاهی به شکل دقیق‌تری می‌توان اولویت اصلی دولت‌های غربی و نظام‌های لیبرال را پیدا کرد. باید پذیرفت کماکان «امنیت» مهم‌ترین رکنی است که دولت‌ها برای تحقق آن پا روی هر خواسته، ارزش و مطالبه دیگری می‌گذارند. با چنین نگاهی صادقانه‌تر می‌توان به عمق ناخالص نسخه‌هایی که غرب برای دیگر ملل تجویز می‌کند پی برد. به عبارت دیگر، ژست محکومیت فقدان آزادی بیان در بسیاری از ملل دنیا از سوی غربی‌ها، آن هم در شرایطی که انبوهی از تهدیدهای امنیتی در کشورها وجود دارد تا چه اندازه مزورانه و دور از خیراندیشی است. 

این مساله البته نافی ارزش «آزادی» به عنوان موهبتی الهی و یکی از مصالح جمعی مردم نیست اما تجربه رفتار قرون وسطایی این روزهای دولت‌های اروپایی در مواجهه با هر چیزی که می‌تواند تهدید امروز قاره سبز یعنی روسیه را نمایندگی کند، بخوبی این واقعیت را اثبات می‌کند که «آزادی» بیش و پیش از هر چیز میوه درخت امنیت است و اگر غرب به آزادی بهایی می‌دهد در سایه تضمین نسبتا بالایی است که درباره امنیت خود در مواجهه با تهدیدهای بیرونی کسب کرده است و هر گاه کوچک‌ترین لرزه و خدشه‌ای نسبت به این تضمین وارد شود، دولت‌های غربی هیچ ابایی از سرکوب تمام مظاهر آزادی و حذف نمایندگان جریانی که از جانب آنها تهدید شده‌اند، ندارند. چنانکه بسیاری از واکنش‌های غرب در روزهای گذشته و با آغاز درگیری‌ها بین روسیه و اوکراین نه متوجه مهار نظامی‌گری روسیه که معطوف به حذف موجودیت روسیه در میدان‌های مختلفی همچون ورزش، هنر و... بود.

 

* پیام اقدامات اروپا برای دیگر ملل چیست؟

درگیری‌های این روزها در اوکراین نقطه عطفی است که می‌توان رد بسیاری از تحولات آتی جهان و صدالبته مناسبات نامرئی حال حاضر را در آن مشاهده کرد. سلسله اقدامات قرون وسطایی غرب در مواجهه با هر آنچه رنگ و نمادی از روسیه به عنوان نماینده تهدید حال حاضر قدرت‌های غربی دارد، بخوبی این حقیقت را برای مردم دیگر کشورها و بویژه مردم ایران عیان کرد که تحقق آزادی به عنوان ارزشی والا و مطالبه‌ای انسانی در گرو صیانت از امنیت و اقتدار کشورمان قابل کسب است. این مساله از آن رو واجد اهمیتی مخصوص است که در سال‌های اخیر بسیاری از جریان‌های سیاسی داخل‌نشین و خارج‌نشین، اهتمام خود را بر تثبیت این فرض معطوف کرده بودند که آزادی در نقطه مقابل اقتدار ملی یک کشور قابل اکتساب است و از همین رو اقتدارزدایی از حاکمیت را به‌عنوان پیش‌شرط این مساله تئوریزه می‌کنند. 

سال گذشته پس از انتخابات پرسروصدا ریاست جمهوری آمریکا بود که بار دیگر نسبت آزادی با اقتدار حاکمیت یک کشور مبدل به دوئلی خبرساز شد. ترامپ که در انتخابات شکست خورده بود در رفتاری آشنا، با نپذیرفتن نتیجه انتخابات از هواداران خود خواست به هر طریقی برای ابطال انتخابات گام بردارند. در این میان آمریکایی که سال‌ها از این حربه برای بحران‌آفرینی در دیگر کشورها استفاده کرده بود با آبروریزی حمله حامیان کاندیدای شکست‌خورده (که از قضا رئیس‌جمهور مستقر نیز بود) مواجه شد. در چنین شرایطی واشنگتن که اقتدار حاکمیتی خود را در معرض تهدید می‌دید اقدام به حذف تمام حساب‌های کاربری ترامپ در شبکه‌های اجتماعی کرد تا از این طریق از «امنیت» خود به عنوان تعیین‌کننده‌ترین عنصر حاکمیتی‌اش دفاع کند. 

با چنین نگاهی بهتر می‌توان به این واقعیت پی برد که چه شکافی میان روایت دائمی غربی‌ها درباره تخلف‌ناپذیری آزادی با حساسیت دولت‌هایشان در حراست از اقتدار حاکمیتی دولت‌ها و فاصله گرفتن از تهدیدهای امنیتی وجود دارد؛ شکافی که پس از حوادث روزهای اخیر اوکراین با شدت و حدت بیشتری در معرض قضاوت افکار عمومی قرار گرفت.

فرزانه دانایی: از زمانی ‌که بحران اوکراین به موضوع امنیتی روز دنیا تبدیل و حملات نظامی روسیه علیه خاک این کشور آغاز شد، سوالی که همواره از مسؤولان اروپایی و آمریکایی در جلسات مطبوعاتی پرسیده می‌شود، این است: چرا ناتو و آمریکا پشت اوکراین را خالی کرده و به حمایت از این کشور در برابر حملات روسیه نپرداختند؟ چندی پیش «بوریس جانسون» در برابر همین سوال که توسط یکی از خبرنگاران اوکراینی احساساتی در جلسه مطبوعاتی‌اش مطرح شد، قرار گرفت. نخست‌وزیر انگلستان بیان کرد: «ما نمی‌توانیم در اوکراین منطقه پرواز ممنوع اعلام کنیم، زیرا این کار مستلزم بردن نیرو به منطقه و درگیر شدن با نیروهای روس است». بایدن نیز در برابر همین سوال به این مساله اکتفا کرد که بگوید در حال حاضر آمریکا برنامه‌ای ندارد با روسیه وارد نبرد نظامی شود. 

سال‌ها تلاش اوکراین برای عضویت در اتحادیه اروپایی و تبدیل شدن به عضوی از ناتو با اقدامات تهاجمی روسیه علیه این کشور با شکست روبه‌رو شد. اعضای ناتو غیر از اینکه نشان داده‌اند تمایلی برای مقابله با روسیه در همسایگی‌ خود ندارند، حالا گویی صحبت‌های امانوئل مکرون در طول چند سال گذشته و تاکید او بر اینکه ناتو نمی‌تواند از اروپا در برابر تهدیدات خارجی حفاظت کند را تایید کرده‌اند. 

ماجرای درگیری آمریکا با کشورهای اروپایی بر سر بودجه ناتو، از مدت‌ها پیش ‌آغاز شده بود. در دولت دونالد ترامپ این اختلافات در برخی جلسات مهم به درگیری لفظی بین ترامپ و آنگلا مرکل و امانوئل مکرون نیز انجامید. ترامپ اعتقاد داشت اروپایی‌ها سهم مناسب و پیش‌بینی‌شده خود از بودجه ناتو را نمی‌پردازند و بار مسؤولیت حفاظت از اروپا تنها بر دوش آمریکا افتاده و هزینه آن از مالیات‌دهندگان آمریکایی دریافت می‌شود. ترامپ در آن زمان از کشورهای اروپایی بویژه آلمان ‌خواست سهم خود در ناتو و مسؤولیت خود برای افزایش قدرت ناتو را پذیرفته و به تعهدات خود در این زمینه عمل کنند. 

کشورهای اروپایی که بشدت از اقدامات آمریکا بویژه دولت دونالد ترامپ در هراس بودند و آن را دولت قابل ‌اتکا برای شرایط سخت و بحرانی نمی‌دانستند، به سمت ایده تشکیل ارتش اروپایی رفتند. این ایده را امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در قالب مساله ناتوی اروپایی طی چندین جلسه گفت‌وگو و رایزنی با رهبران این اتحادیه مطرح کرد. اروپایی‌ها بر این باور بودند شاید بزودی مجبور باشند بدون توجه به خواسته آمریکا خود با ایجاد نیروی نظامی، از منافع خود در دنیا حفاظت کنند. 

زمانی‌ که مساله تهدیدات روسیه علیه اوکراین مطرح شد، بسیاری از کشورها اعتقاد داشتند آمریکا و اتحادیه اروپایی به خاطر رویارویی قاطعانه با روسیه، به‌ سرعت زمینه برای الحاق اوکراین به ناتو را فراهم می‌کنند. مسؤولان اوکراینی حتی امیدوار شده بودند پس از سال‌ها، درخواست‌شان‌ برای ملحق شدن به اتحادیه اروپایی نیز به ‌سرعت و با روندی بسیار سریع‌تر از پیوستن سایر کشورها، در اتحادیه اروپایی موردنظر قرار گرفته و به تصویب اعضای این اتحادیه برسد. با این ‌حال هم ناتو و هم آمریکا بعد از حمله روسیه به اوکراین، این کشور را تنها گذاشته و حاضر نشدند درباره عضویت اوکراین در ناتو تصمیمی قاطع و محکم بگیرند. به ‌نظر می‌رسد همین جاست که می‌توان مساله افول آمریکا و ناتو را در بحران‌های بین‌المللی بخوبی مشاهده کرد. آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپایی به دلیل نگرانی‌های امنیتی و اقتصادی خود حاضر به رویارویی با روسیه و درگیر شدن در جنگی که می‌تواند آنها را برای دهه‌ها به خود مشغول کند، نشده‌اند. 

درگیر نشدن ناتو در این مساله البته پیام‌هایی را برای کشورهای اروپایی نیز با خود به ‌همراه دارد. آمریکا می‌توانست با درگیر کردن ناتو در مساله اوکراین، این وعده و امیدواری را به کشورهای اروپایی بدهد که در شرایطی که مورد تهدید قرار گیرند، ناتو می‌تواند از آنها حمایت و حفاظت کند بنابراین بهتر است سهم خود از بودجه ناتو را بخوبی پرداخت کنند. پا پس کشیدن ناتو از این بحران اما نشان داد اروپاییان باید بیش از پیش به فکر منافع خود بوده و به هر ترتیب ممکن ارتش اروپایی را برای حفاظت از خود راه‌اندازی کرده و فاصله خود با آمریکا و منافع این کشور در سراسر جهان را بیشتر کنند. تا قبل‌از بحران و جنگ در اوکراین کسی تصور نمی‌کرد سرنوشت و آینده ناتو به این شدت در مساله افول آمریکا حل‌ شده باشد. ترس آمریکا و ناتو برای رویارویی با روسیه در اوکراین نشان داد ناتو آن غول نظامی بزرگ و مجهز و قدرتمند برای برخورد با دشمنان غرب نیست و تنها پوسته‌ای از آن باقی‌ مانده است. مساله امنیت در اروپا این روزها بیشتر از هر چیز دیگری باید به گفت‌وگوها و همفکری‌های اروپایی منوط شود، زیرا مشخص ‌شده است آمریکا نه توان نظامی لازم و نه تمایل سیاسی کافی را برای حفاظت از منافع اروپا در کل دنیا در اختیار ندارد. 

حنیف غفاری*: آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد طی روزهای اخیر به بازیگری بیش‌فعال در عرصه روابط بین‌الملل تبدیل شده است! او در همان نخستین روز نبرد در اوکراین، از شخص ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه خواست به نام «انسانیت» این جنگ را متوقف سازد. فراتر از آن، گوترش بلافاصله نشست فوری شورای امنیت سازمان ملل متحد را با هدف بررسی تحولات اوکراین و حتی صدور قطعنامه‌ای ضدروسی در این شورا برگزار کرد که به دلیل وتوی روس‌ها، به نتیجه نرسید. 

ماجرا به این نقطه ختم نمی‌شود. براساس آنچه رسانه‌های غربی نیز به آن اذعان کرده‌اند، دبیرکل سازمان ملل متحد و دیگر مقامات این مجموعه، جهت پایان دادن به آنچه تجاوز یک‌طرفه روسیه به اوکراین می‌خوانند، شب و روز ندارند! حتی بسیاری از تحریم‌هایی که در حوزه سوئیفت، ممنوعیت استفاده از آسمان کشورهای اروپایی و سایر تحریم‌های اعتباری و تجاری علیه مسکو صورت می‌گیرد، به تایید آشکار گوترش و همراهانش رسیده است. دبیرکل سازمان ملل متحد معتقد است باید مؤلفه‌های فشار همه‌جانبه را علیه مسکو تقویت کرد تا جنگ اوکراین در اسرع وقت به پایان برسد. 

درباره مواضع دبیرکل سازمان ملل متحد، 2 نکته اساسی وجود دارد. نخست اینکه گوترش و همراهانش به وضوح در جریان بحران‌سازی هفته‌ها و ماه‌های قبل از وقوع نبرد در اوکراین از سوی واشنگتن، لندن و دیگر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی بودند. از سوی دیگر، بر همگان از جمله مقامات ارشد سازمان ملل متحد مسجل بود اصرار بر گسترش ناتو به شرق، به معنای محاصره راهبردی روسیه از سوی آتلانتیکی‌ها خواهد بود و روس‌ها به هیچ عنوان زیر بار چنین موضوعی نمی‌روند! براستی در آن زمان، چرا کمترین موضع و سخنی در رد اقدامات مداخله‌جویانه ناتو در مرز اوکراین و روسیه و اصرار این مجموعه بر گسترش به شرق از سوی گوترش بیان نشد؟! آیا واقعا دبیرکل سازمان ملل مانور و شکل‌گیری مؤلفه‌های بحران‌ساز ژئوپلیتیک، امنیتی و هویتی در اوکراین را قبل از وقوع جنگ درک نکرده بود؟ 

واقعیت این است که بازی نامتوازن سازمان ملل متحد در قبال بحران‌های بین‌المللی از جمله بحران اوکراین، به وضوح نشان می‌دهد این مجموعه و دبیرکل آن، خود در شبکه تولید‌کنندگان بحران و ناامنی در نظام بین‌الملل حضور دارند. بدیهی است در چنین شرایطی سازمان ملل حکم متهم ماجرا را دارد، نه یک قاضی یا وکیل مدافع!

دومین نکته، به نوع نگاه سازمان ملل متحد در قبال بحران‌های جهانی بازمی‌گردد. در پی انتخابات رسمی مجمع عمومی سازمان ملل متحد، آنتونیو گوترش اول ژانویه ۲۰۱۷، از سوی نمایندگان این مجمع به عنوان دبیرکل سازمان ملل متحد برگزیده شد. در آن زمان، جنگ یمن به نقطه اوج خود رسیده بود و هر روز، کودکان و زنان یمنی بر اثر بمباران مستقیم سعودی‌ها و اماراتی‌ها جان خود را در سایه سکوت رسانه‌های غربی و مدعیان حقوق بشر از دست می‌دادند. از آن زمان تاکنون، گوترش کمترین کلامی از انسانیت نگفته است تا مبادا خاطر واشنگتن، لندن و پاریس به عنوان ۳ حامی حضور وی در مسند دبیرکلی سازمان ملل مکدر شود! 

او نیز مانند «بان کی مون» دبیرکل سابق سازمان ملل ترجیح داد به جای انتقاد از کشتار بی‌وقفه کودکان یمنی و به خاک و خون کشیدن آنها، صرفا از مقاومت یمن بخواهد به احترام خون‌آشام‌های سعودی و اماراتی سلاح‌های خود را زمین گذاشته و کشورشان را بسیار آسان تسلیم آنها سازند. گوترش و کسانی که تحت عنوان نمایندگان سازمان ملل متحد در امور یمن برگزیده می‌شدند، به جای کمک به رفع محاصره یمن در دوران شیوع کرونا و قحطی ناشی از جنگ، به حامیان این محاصره تبدیل شدند تا بلکه بتوانند معادلات نبرد را به سود سعودی و امارات تغییر دهند. 

سال 2018 میلادی، ائتلاف متجاوز سعودی به اتوبوسی که در ضحیان - واقع در استان صعده یمن- در حرکت بود، حمله کرد که 51 نفر از جمله 40 کودک دانش‌آموز به شهادت رسیدند. این کودکان در حالی که کیف‌های مدرسه اهدایی یونیسف را داشتند، در سنین 10 تا 13 سال قرار داشتند. بمبی که منجر به شهادت این کودکان شد، از نوع ام‌کی 82 ساخت کارخانجات «لاکهید مارتین» آمریکا بود. در حالی که افکار عمومی جهان تحت تاثیر این وقاحت و قساوت سعودی‌ها قرار گرفته و نسبت به این توحش آشکار معترض بودند، آقای گوترش ترجیح داد حتی یک قطعنامه ساده نیز علیه ریاض و ابوظبی صادر نکند تا مبادا این موضوع بر تمرکز عربستان و امارات در بمباران منازل و مردم بی‌دفاع یمن تاثیر سلبی بگذارد! در چنین شرایطی بهتر است گوترش سخنی از انسانیت به میان نیاورد! او خود مصداق توحش و وقاحتی است که بشریت در آرزوی پایان واقعی و همیشگی آن است.

* دکترای روابط بین‌الملل